Harry Potter i zdechły fandom



Niestety, wyszło trochę zbyt dosłownie...



"Harry Potter i Insygnia Śmierci" w wersji książkowej był dla mnie wydarzeniem tak wiekopomnym i ważnym, że ryzykując zdrowie i życie czytałam nowo nabytą powieść po angielsku w nocy w czasie podróży nad morze, a zaznaczyć muszę, że dostaję choroby lokomocyjnej nawet w wyniku krzywego popatrzenia przez szybę, o czytaniu już nie wspomnę. Natomiast film będący adaptacją owej książki pozostawił mnie w uczuciu całkowitej obojętności na zło magicznego świata. Mnie, fankę, która roztrząsywała użycie przymiotników w drugiej części, żeby wydedukować zakończenie książki! Czemu?

Robienie adaptacji tak znanej i kochanej książki napotyka na jeden zasadniczy problem: czy ma to być ruchoma ilustracja słowa pisanego, czy też może artystyczna wizja oparta na treści - co doskonale wiadomo i nie jest to dla nikogo żadnym zaskoczeniem. Kolejni reżyserzy filmów o młodym czarodzieju byli raczej skłonni przychylać się do drugiej opcji, głównie chyba dlatego, że chcieli jeszcze móc się poruszać po ulicach w biały dzień, a nie zostać zaatakowanym przez stado (watahę?) głodnych krwi 'heretyka' potteromaniaków z miotłami, różdżkami i Kociołkami na podorędziu - ale dopiero w ostatniej części sztuka tworzenia ruchomej dioramy do książki Rowling i bazowania na fanatyzmie widowni została podniesiona do rangi sztuki. Zwłaszcza początek, który jest zlepkiem mniej lub bardziej bezsensownych epizodów, które mogą zbić z pantałyku wszystkich, którzy Pottera mniej - więcej kojarzą, a nie wyuczyli się go na pamięć. Tyle że jeśli w przypadku poprzednich części widownia składała się z rozochoconych potteromaniaków, którzy rzucali numerami stron by udowodnić swoje dziwaczne tezy... Tak teraz takich fanów zaczyna brakować.

Nie mogłam nie zauważyć, jako że siedziałam w przejściu, że na sali znajdowały się niedobitki 'pokolenia HP' - dzieciaków, które w wieku 9-12 lat sięgały po pierwszy tom jak tylko się ukazał, a teraz siłą bezwładu i przyzwyczajenia, kiedy mają koło dwudziestki, przychodzą zobaczyć zakończenie. Już bez emocji, na chłodno, bez tiary na głowie i powiewającej peleryny ze starej zasłony. Film, stwierdziłam, nie wywołał na widowni żadnych głębszych czy płytszych emocji. Nie wbił w fotel, nie poraził, nie rozbawił - co najwyżej lekko znużył. Widać było, że większość ludzi jest tu właśnie siłą bezwładu - 'ojej, Harry Potter, pamiętam jak biegłem/biegłam na premierę pierwszej części... a, kupię bilety'.

Sam film też nie zrobił nic, żeby z tego marazmu widza wyrwać i wydaje się, że sam porusza się tylko siłą bezwładu. Po pierwsze, "Insygniom" brakuje dynamiki - tak, drodzy państwo, ten film ma urok Władcy Pierścieni, tyle że bez epickich bitew, pojedynków, czarnych jeźdźców i entów. Czyli wszystkiego, co było naprawdę fajne. Yeates chciał zrobić rzecz ciekawą - wpisać Harry'ego Pottera w kino drogi, z całym dobrodziejstwem inwentarza, ale jak to w podróży bywa, wiele elementów się zgubiło, a został te całkiem niepotrzebne. Po pierwszych 25 bardzo dynamicznych, pełnych walk i ruchu minutach, Harry Potter, a z nim i akcja, lądują w głuchym lesie. I siedzą w lesie. I idą po lesie. I siedzą w lesie. A potem idą. I kiedy już myślimy, że coś się zaczyna dziać... lądują na plaży i mamy początek napisów końcowych.

I byłoby to nawet do przeżycia (w końcu tak BYŁO  w książce, prawda?), gdyby nie to, że w celu zmieszczenia tego chodzenia po lesie w dwóch filmach normalnej długości całkowicie prawie ucięto rozwój wewnętrzny bohaterów. No, oprócz pełnego ckliwości patrzenia w dal, które wszyscy uprawiają z zapałem godnym lepszej sprawy. Powiedzmy sobie szczerze - kino drogi nie polega tylko na przemieszczniau się z kąta w kąt, ważny jest także wątek duchowości wędrowca. A trójka naszych bohaterów (zwłaszcza Harry) ma w sobie tyle przeżyć wewnętrznych, co mijane przez nich drzewa... nawet pomimo całej masy wybiegów stosowanych przez filmowców by w jakiś sposób przekazać ich problemy i przemyślenia.

Oczywiście narzeniamie narzekaniem, ale jedno trzeba przyznać "Insygniom" - są mroczne aż do owego miłego bólu zębów. Ten film znajduje się w całkowicie nowej klasie mroczności niż części poprzednie, a do tego filmowcy podarowali sobie udawanie, że kręcą filmy dla dzieci. Warstwa plastyczna nie pozostawia nic do życzenia i choć kamera bywa trochę zbyt chybotliwa, to jednak ciemne, ponure wystroje, 'aseptyczne' krajobrazy i nie rysunkowe efekty specjalne wciągają w niepokojącą fabułę i o wiele lepiej niż scenariusz oddają prawdziwe oblicze ostatniego tomu. Wspomnieć tu też trzeba o fragmencie filmu, który rzucił mnie dosłownie na kolana - krótkiej animacji "Opowieść o trzech braciach", która ma w sobie coś z burtonowskich filmów, narysowanej w sposób interesujący, surrealistyczny i tak plastycznie mroczny, że wżera się jak kwas w siatkówkę.

Ale wizualna warstwa filmu nie wyrównuje problemów ze scenariuszem i dynamiką opowieści. Ta część po prostu nuży, zanudza, usypia i pozostawia widza w poczuciu całkowitej znieczulicy. Nie jest to film zły - jest dobrze zrobiony, miejscami zabawny, dość wiernie oddaje książkę... i niestety jest i tak za długi. Niczym owe dziesięć zakończeń Władcy Pierścieni skazuje widza na przeczekwanie długich sekwencji całkowitego niczego, by potem zwalić mu na głowę zapierająca dech w piersiach akcję, która po kilku minutach rozpływa  się i rozchodzi w szwach w czasie kolejnej fazy przeczekiwania.

"Harry Potter i Insygnia Śmierci" to film który powstał siłą bezwładu - i ludzie będą na niego tłumnie szli z tego samego powodu. Ale rozpęd nie zawsze daje oczekiwane rezultaty, więc film jest pewnym rozczarowaniem. Być może dlatego, że pokolenie HP dorosło i sama magia młodego czarodzieja nie wystarcza, żeby oczarować widza.

Recenzja ukazała się także w e-magazynie "Czytam", którego kolejne numery można zakupić na http://www.czytam.wwpol.pl/